Grupa Homer

PRAWDY I MITY

​

Czym kieruje się rodzic, uczeń dokonując wyboru przedszkola, szkoły czy uczelni? Zapewne należy brać pod uwagę dobro dziecka przy wyborze placówki. Każdy rodzic najlepiej zna swoje dziecko, każdy uczeń natomiast najlepiej zna samego siebie i swoje możliwości. Sam fakt, czy przedszkole, szkoła lub uczelnia jest publiczna czy niepubliczna nie niesie za sobą gwarancji sukcesu.

Placówki państwowe i samorządowe mają przewagę nad prywatnymi w zakresie braku odpłatności, co może stanowić ważny czynnik wyboru a czasem nawet przeważający. Jednakże wprowadzone zostały programy pomocowe dla niektórych dzieci, czy to w postaci dodatku dla drugiego i kolejnego dziecka czy w postaci stypendiów, które w jakiś sposób mogą wpływać na decyzje rodziców w zakresie odpłatności i niwelować ograniczenia finansowe. Ważną kwestię stanowi natomiast stałość dochodów, co jest istotne przy wyborze szkoły czy uczelni, której okres kształcenia trwa kilka lat.

 

Przedszkola, szkoły niepubliczne przedstawiają bogatą ofertę zajęć, których nie obejmuje podstawa programowa. Mogą to być te same zajęcia lekcyjne, ale w większym wymiarze godzin, a także zajęcia dodatkowe, muzyczne, plastyczne, taneczne, treningi sportowe i przedmiotowe bądź ogólnorozwojowe koła zainteresowań. Biorąc pod uwagę czas i uwarunkowania zdrowotne dziecka, należy jednak ocenić, czy rzeczywiście szkoły podstawowej natomiast nauka drugiego języka odbywa się dopiero na poziomie gimnazjum w wymiarze dwóch godzin tygodniowo, które często odbywają się w tym samym dniu bezpośrednio po sobie, co jest bardzo niekorzystne dla efektów kształcenia.

 

Szkoły i przedszkola publiczne również przedstawiają uczniom i wychowankom bogatą ofertę zajęć dodatkowych, prowadzonych przez nauczycieli lub przez zewnętrzne placówki edukacyjne na zasadach odpłatności. Zdarza się jednakże, że ilość dzieci mogących uiszczać opłaty jest niewystarczająca do zakończenia podjętego kursu i w trakcie roku szkolnego ulega on rozwiązaniu. Uczestniczenie dziecka w zajęciach dodatkowych poza szkołą natomiast rodzi obowiązek rodziców do systematycznego dowożenia dziecka na te zajęcia i odbierania po nich, co w przypadku większej ilości dzieci w rodzinie lub większej liczby zajęć może nastręczać istotne problemy.

Kolejnym ważnym czynnikiem wyboru placówki jest jej rozmiar a zatem, czy jest to samodzielne przedszkole, szkoła, czy zespół obejmujący kilka etapów czy poziomów w procesie kształcenia. Takie decyzje mają często uzasadnienie posiadaniem więcej niż jednego dziecka i chęcią umieszczenia ich razem. Należy upewnić się przede wszystkim, czy dziecko dziecko będzie w stanie podołać kilku wybranym aktywnościom.

Nauka języka obcego codziennie, czasem dwóch lub więcej języków, stanowi jeden z ważniejszych aspektów branych pod uwagę przy wyborze placówek odpłatnych w porównaniu do oferty placówek samorządowych, gdzie nauka pierwszego języka obcego obejmuje jedną godzinę tygodniowo w wychowaniu przedszkolnym, dwie w klasach 1-3 a trzy w klasach 4-5 szkoły podstawowej natomiast nauka drugiego języka odbywa się dopiero na poziomie gimnazjum w wymiarze dwóch godzin tygodniowo, które często odbywają się w tym samym dniu bezpośrednio po sobie, co jest bardzo niekorzystne dla efektów kształcenia.

Szkoły i przedszkola publiczne również przedstawiają uczniom i wychowankom bogatą ofertę zajęć dodatkowych, prowadzonych przez nauczycieli lub przez zewnętrzne placówki edukacyjne na zasadach odpłatności. Zdarza się jednakże, że ilość dzieci mogących uiszczać opłaty jest niewystarczająca do zakończenia podjętego kursu i w trakcie roku szkolnego ulega on rozwiązaniu. Uczestniczenie dziecka w zajęciach dodatkowych poza szkołą natomiast rodzi obowiązek rodziców do systematycznego dowożenia dziecka na te zajęcia i odbierania po nich, co w przypadku większej ilości dzieci w rodzinie lub większej liczby zajęć może nastręczać istotne problemy.

Kolejnym ważnym czynnikiem wyboru placówki jest jej rozmiar a zatem, czy jest to samodzielne przedszkole, szkoła, czy zespół obejmujący kilka etapów czy poziomów w procesie kształcenia. Takie decyzje mają często uzasadnienie posiadaniem więcej niż jednego dziecka i chęcią umieszczenia ich razem. Należy upewnić się przede wszystkim, czy dziecko akceptuje wybraną formę kształcenia. Indywidualne potrzeby dziecka są różne, nawet w przypadku rodzeństwa każde dziecko inaczej przystosowuje się do warunków nauczania. Często rodzice dokonują wyboru placówki dla pierwszego dziecka a kolejnych dzieci tylko z uwagi na wygodę, jaką sprawia ich wspólny transport, czasem liczą na to, że wspólnie łatwiej będzie przebiegał proces przystosowania społecznego, kontaktu bądź wzajemnej pomocy rodzeństwa. Warto jednak zauważyć, jakie są indywidualne potrzeby każdego dziecka z osobna. To, co dobre dla jednego dziecka nie zawsze oznacza tę samą wartość dla drugiego.

​

CIENIE I BLASKI

​

Placówki publiczne mają zdecydowaną przewagę nad niepublicznymi w zakresie pewnej stabilizacji finansowej. Są utrzymywane ze środków publicznych. Budżet placówek niepublicznych zależy od ilości wychowanków, uczniów. Ponadto publiczne dysponują budynkami zaprojektowanymi bezpośrednio na cel kształcenia, wyposażonymi w sale zajęć o dużych powierzchniach, przestrzenne korytarze, wymiarowe sale gimnastyczne. Ma to istotne znaczenie dla prawidłowego rozwoju fizycznego dziecka. Placówki niepubliczne natomiast często oferują korzystanie z basenu przez cały okres edukacji, co zapewne w wielkim stopniu zapewnia ćwiczenia fizyczne ogólnorozwojowe. Publiczne przyjmują nieograniczoną ilość dzieci, które zamieszkują w obwodzie szkoły a to pozwala dzieciom na zawieranie przyjaźni i spędzanie czasu wspólnie ze szkolnymi kolegami na podwórku przed domem. Niepubliczne przyjmują dzieci bez względu na miejsce zamieszkania a to najczęściej powoduje, że dzieci nie kontynuują wspólnego spędzania czasu po zajęciach szkolnych.

Zdecydowanie ważniejsze dla dzieci poza standardami organizacyjnymi lub lokalowymi pozostaje zaangażowanie nauczycieli oraz ich podejście do wykonywania pracy a także nadzór nad ich pracą. W placówkach prywatnych właściciel zazwyczaj bardziej dba o jakość pracy zatrudnionych pracowników, co przekłada się na wyższą jakość świadczonych usług, czyli kształcenia, a przede wszystkim bezpieczeństwo, brak przepadających lekcji czy brak mobbingu stosowanego przez nauczycieli. Nie sposób pominąć bulwersującej sprawy zakończonej karą nagany z ostrzeżeniem, jaka została nałożona na dyrektor 2 Publicznego Gimnazjum w Krakowie przy ul. Studenckiej 13 za mobbing ucznia oraz zawieszeniu jej w pracy na wniosek Rzecznika Praw Dziecka.

​

CZEGO OCZEKUJEMY OD SZKOŁY ?

​

Przedszkola, szkoły, uczelnie powinny być dobrze zorganizowane, aby nauka dzieci i młodzieży przebiegała efektywnie. Zarówno rodzic jak również dziecko marzy o najwyższych notach, wygranych konkursach oraz zdaniu matury na szóstkach. Aby ten cel osiągnąć, cały proces kształcenia powinien go do niego przygotować. Na to składa się jednak wiele czynników, gdzie sama wiedza nie jest jedyna.

Warunki panujące w budynku lub lokalu muszą być bezpieczne oraz czyste i higieniczne. Klasy korzystnie, aby były przestronne, okna duże, ale osłonięte przed nadmiernym promieniowaniem słonecznym i niewychodzące na ruchliwą ulicę. W grupach młodszych dobrze byłoby mieć dywan, aby dzieci mogły na nim pobawić się i odstresować. Ważna jest również wygodna szatnia i odpowiednio duża ilość toalet, aby dzieci mogły swobodnie korzystać podczas przerwy i nie spóźniały się na lekcje z powodu oczekiwania w kolejce. Kadra pedagogiczna natomiast powinna być miła, ciepła oraz dobrze i kierunkowo wykształcona. Placówka ponadto winna zapewniać możliwość korzystania z biblioteki. Warto zadać pytanie, czy nauczyciele równorzędnych klas współpracują ze sobą w zakresie czasu omawiania lektur szkolnych, tak aby uczniowie mogli korzystać ze zbiorów bibliotecznych w odpowiedniej kolejności. Ważne jest również wsparcie dzieci pomocą psychologiczną i pedagogiczną. Nieoceniona jest również pomoc medyczna lub pielęgniarska. Warto zapytać wcześniej o szczegóły związane z indywidualnymi potrzebami dziecka, które mogą nastąpić w trakcie roku szkolnego np. jak szkoła rozwiązuje problem braków wiedzy po nieobecności dziecka z powodu choroby, ewentualnie pobytu w szpitalu, czy można liczyć na wsparcie, zajęcia wyrównawcze, czy wychowawca organizuje uczniom uzupełnianie brakujących wiadomości i w jaki sposób się to odbywa. Szkoła trwa kilka lat i w ciągu tego czasu może dojść do wielu różnych sytuacji zdrowotnych, rodzinnych, życiowych, które nas mogą spotkać, ale nie muszą nas zaskoczyć. Warto prześledzić fora internetowe, opinie lub porozmawiać z rodzicami, uczniami wybranej placówki o zaletach i wadach. Należy przede wszystkim poznać opinię własnego dziecka i pozwolić mu ją wyrazić.

Niezależnie od formy własności i sposobu prowadzenia placówki oświatowej powinna ona spełniać wymogi techniczne, wynikające m.in. z regulacji prawnej ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. 2016, poz. 290) a szczegółowo opisane w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2015, poz. 1422) oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. 2003, nr 169, poz. 1650). Znajdują się tam jednolite regulacje dotyczące całości procesu budowy budynku, wydzielenia pomieszczeń głównych i pomocniczych, ciągów komunikacyjnych a także zasady kubatury pomieszczeń, wentylacji, oświetlenia i szereg warunków koniecznych do spełnienia dla potrzeb dzieci. Budynki i lokale przedszkoli i szkół podlegają odbiorom przed oddaniem do użytku. Następnie za utrzymanie prawidłowych warunków technicznych odpowiedzialny jest organ prowadzący placówkę a kontrolują ten stan organy, które dokonały odbioru. Jednakże codzienne prowadzenie działalności placówki zależy przede wszystkim od dyrektora i to jego postawa, wiedza i zaangażowanie wpływa na stan i jakość tej codzienności. Warto zatem porozmawiać z dyrektorem, zapytać o jego kwalifikacje, doświadczenie oraz o warunki kwalifikacyjne nauczycieli, którzy będą uczyć i wychowywać dzieci. Sprawdzić, czy osoby te są miłe, ciepłe, serdeczne i cierpliwe oraz troszczą się o swoich podopiecznych, czy sprawiedliwie oceniają. Dzieci spędzają w przedszkolu i szkole większą część dnia, więc przede wszystkim powinny czuć się tam miło i bezpiecznie a wiedza wówczas na pewno wejdzie do głowy! Jeżeli dziecko nie czuje się dobrze w szkole, nie lubi nauczyciela czy wychowawcy lub boi się to wpływa to niekorzystnie na jego samopoczucia a to obniża wyniki w nauce. Stopień naukowy nauczyciela nie zawsze gwarantuje umiejętność przekazywania wiedzy ani nie przesądza sukcesu naszego dziecka. Ktoś może być doskonałym naukowcem, ale niezbyt dobrym nauczycielem.

​

Z USTAWY O SYSTEMIE OŚWIATY

​

Nauczyciel jest obowiązany indywidualizować pracę z uczniem na zajęciach edukacyjnych odpowiednio do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia (art. 44c ust. 1).

Nauczyciel jest obowiązany dostosować wymagania edukacyjne, niezbędne do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych, a w szkole policealnej semestralnych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania, do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia (art. 44c ust. 2 w związku z art. 44b ust. 8).

​

NAJLEPSZA SZKOŁA JEST DOBRA ?

​

Począwszy od przedszkola a kończąc na doktoracie, każdy zadaje pytanie, czy ta placówka jest dobra. Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest prosta ani jednoznaczna. Dla każdego dziecka pod pojęciem dobra szkoła kryje się inna definicja, ponieważ każdy człowiek ma inne potrzeby oraz indywidualną drogę do osiągnięcia sukcesu. Jednakże obiektywnie dobrą jest taka szkoła, która przyjmie dziecko z czwórkami a odda z piątkami a niedobra jest ta, która zrobi odwrotnie.

Za najlepszą szkołę w mieście uważana jest taka, która w rankingach organizowanych przez różne instytucje plasuje się na pierwszym miejscu. Najczęściej oceniane są wartości, które wskazują ilość laureatów konkursów przypadających na daną szkołę oraz wysokość uzyskanych punktów na egzaminach końcowych. Czy tylko te dwa składniki powinny przesądzać o wyborze szkoły? Należałoby jednak prześledzić inne wartości w rankingach, mianowicie edukacyjną wartość dodaną, oznaczaną skrótem EWD. Jest to metoda analizy pozwalająca oszacować wkład danej szkoły w wyniki egzaminacyjne uczniów. Ukazuje ona wskaźniki efektywności nauczania. Metoda EWD opiera się na wykorzystaniu w badaniu modeli statystycznych do szacowania postępów poczynionych przez uczniów podczas nauki na danym etapie edukacyjnym. Pozwalają ocenić, czy uczniowie danej szkoły osiągnęli wyniki wyższe niż oczekiwane, na podstawie ich wcześniejszych osiągnięć szkolnych. Można uznać, że szkoła, do której uczęszczali, nauczała efektywniej niż inne szkoły, które pracowały z podobnymi uczniami. Natomiast jeżeli wyniki te są niższe, szkoła nauczała mniej efektywnie, niż inne placówki pracujące z podobnymi uczniami. Wskaźniki EWD są miarami relatywnymi. Pozwalają ocenić, czy szkoła naucza mniej, czy bardziej efektywnie, niż przeciętna placówka.

Zastosowanie metody EWD wymaga analizy wyników przynajmniej dwóch pomiarów osiągnięć szkolnych: na początku nauki w danej szkole lub na etapie edukacyjnym i na jej zakończenie. Istotą metody jest odejście od oceny szkoły jedynie przez pryzmat wyniku osiąganego przez uczniów na koniec nauki. Wyniki egzaminów zależą w znaczącej mierze od czynników, które są poza kontrolą szkoły, jak pomoc rodzica, korzystanie z korepetycji lub zajęć dodatkowych poza szkołą, np. pochodzenie dziecka z rodziny dwujęzycznej, pozwalające osiągać wyniki w konkursach językowych niezależnie od pracy szkoły, stąd używanie rezultatów egzaminów jako miary efektywności prowadzi do niesprawiedliwych ocen. EWD jest metodą bardziej wartościową w zakresie oceny efektywności nauczania. Uwzględnienie wyników uczniów na początku rozpoczęcia nauki w danej szkole pozwala wskazać szkoły, które mimo relatywnie słabych wyników końcowych, mogą pochwalić się wysoką efektywnością nauczania i odwrotnie - szkoły, będące wysoko w rankingu wyników testów końcowych, ale niewiele przyczyniające się do postępów uczniów, którzy już przyszli z najwyższymi notami.

Istotne jest, aby w szkole uczniowie osiągali progres oraz rozwój na wielu polach, zarówno najsłabsi, średni, jak i osiągający wysokie wyniki.